ΕΠΙΣΤΟΛΗ - ΨΗΦΙΣΜΑ

Το Άτυπο Συμβούλιο Πόλης του Πειραιά επανειλημμένως έχει θέσει το πρόβλημα της λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ και έχει εκφράσει τις ενστάσεις του για το συγκεκριμένο σημείο της πόλης μας όπου είναι εγκατεστημένη η εν λόγω μονάδα.
Θυμίζουμε τις ακόλουθες απόψεις-προτάσεις που έχουμε αποστείλει στους αρμοδίους για το συγκεκριμένο θέμα:

« Ι. Από το έτος 2001 μέχρι σήμερα, στο κέντρο του Πειραιά (στη συμβολή των οδών Νοταρά και 2ας Μεραρχίας), δίπλα στον παιδότοπο της πλατείας Τερψιθέας, στα Δικαστήρια του Πειραιά, σε κατάστημα της Εφορίας Πειραιά, που κινείται και εργάζεται καθημερινά πολύ μεγάλος αριθμός πολιτών, λειτουργεί η Γ' Θεραπευτική Μονάδα Υποκατάστασης Βραχείας Διάρκειας του Οργανισμού Κατά Των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στα πλαίσια του προγράμματος θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης των ουσιοεξαρτημένων ατόμων.
Η Θεραπευτική Μονάδα Υποκατάστασης Πειραιά, η οποία λειτουργεί σε καθημερινή βάση και Σαββατοκύριακα από τις 08.00 έως τις 16.00, απευθύνεται κυρίως σε μακροχρόνιους και βαριά εξαρτημένους ενδοφλέβιους χρήστες ηρωίνης άνω των 22 ετών, που δεν κατάφεραν να απεξαρτηθούν μέσω των «στεγνών» προγραμμάτων με τις δικές τους δυνάμεις και έχει σαν στόχο την σταδιακή απεξάρτησή τους από την ηρωίνη μέσω της υποκατάστασής της με χορήγηση άλλων –ηπιότερων- οπιοειδών ουσιών, όπως η μεθαδόνη και η βουπρενορφίνη. Η συγκεκριμένη Μονάδα Υποκατάστασης έχει ονομαστική δυναμικότητα σε θέσεις 200 ατόμων και ο μέσος αναγκαίος χρόνος για τη θεραπεία απεξάρτησης είναι 1,5 με 2 χρόνια.
Συνεπώς, οι Θεραπευτικές Μονάδες Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ, όπως αυτή στον Πειραιά, επιλαμβάνονται των πλέον «δύσκολων», μακροχρόνιων και επίπλοκων περιπτώσεων εξαρτημένων ατόμων, που χρήζουν σοβαρής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, συνεχούς ιατρικής παρακολούθησης για χρόνια μεταδοτικά νοσήματα (AIDS, ηπατίτιδα κ.α.), καίριας ψυχικής περίθαλψης και ψυχολογικής υποστήριξης.

ΙΙ. Για τους λόγους αυτούς, πλέον, ο ΟΚΑΝΑ –κατά το επιτυχημένο ολλανδικό πρότυπο, όπου τα προγράμματα απεξάρτησης διεξάγονται εντός οργανωμένων νοσοκομειακών μονάδων- επιλέγει την εγκατάσταση των Θεραπευτικών Μονάδων Υποκατάστασης εντός των κατά τόπους Νοσοκομείων. Έτσι, λειτουργούν Θεραπευτικές Μονάδες στη Θεσσαλονίκη – Νοσοκομείο Παπανικολάου, στα Χανιά - Θεραπευτήριο Ψυχικών Παθήσεων, στη Ρόδο – Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου, καθώς και στα κατά τόπους Εξωτερικά Ιατρεία, σε συνεργασία με τα τοπικά Νοσοκομεία πόλεων, όπως η Λαμία, το Αγρίνιο, η Λιβαδειά, η Λάρισα, η Χαλκίδα. Ήδη ο ΟΚΑΝΑ προκήρυξε διαγωνισμό για την προμήθεια και εγκατάσταση οικίσκου στον ισόγειο χώρο του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη για τη στέγαση Θεραπευτικής Μονάδας Υποκατάστασης, ενώ στην Πάτρα θα λειτουργήσει Μονάδα εντός του χώρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών. Με τον τρόπο αυτό, η θεραπεία των βαριά εξαρτημένων ατόμων καθίσταται αμεσότερη και με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, αφού το ειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό των Μονάδων, σε συνεργασία με το ιατρικό και νοσηλευτικό δυναμικό των Νοσοκομείων, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει πληρέστερα τις σοβαρές αντιξοότητες της θεραπείας και επανένταξης μέσα στον οριοθετημένο και εξοπλισμένο χώρο του Νοσοκομείου.
Οι Θεραπευτικές Μονάδες Υποκατάστασης που λειτουργούν εκτός νοσοκομειακού χώρου, στο κέντρο της πόλης εν μέσω εμπορικών, επαγγελματικών και οικιστικών πυκνοκατοικημένων περιοχών, όπως αυτή του Πειραιά, εντέλει δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στους κατοίκους και εργαζομένους σε μεγάλη ακτίνα πέριξ της μονάδας, ενώ δυσχεραίνουν –αν όχι αναιρούν- το θεραπευτικό έργο, παρά την κατανόηση, συμπάθεια και κοινωνική ευαισθησία όλων μας στα προβλήματα των συνανθρώπων μας και το αδιαμφισβήτητο έργο της μονάδας.

ΙΙΙ. Η αδιάλειπτη λειτουργία της Θεραπευτικής Μονάδας Υποκατάστασης στο κέντρο του Πειραιά, επί μία πενταετία και πλέον σε καθημερινή βάση, είχε ως αναπόφευκτη συνέπεια τη μετάλλαξη της περιοχής σε «στέκι» με την αθρόα συγκέντρωση μεγάλου αριθμού βαριά εξαρτημένων ενδοφλέβιων χρηστών, λόγω και της μεγάλης ζήτησης να ενταχθούν όλο και περισσότερα άτομα στο πρόγραμμα (μόνο για την Αττική υπάρχει λίστα αναμονής 2.700 περίπου χρηστών), σε συνδυασμό και με τις ελλείψεις προσωπικού που παρουσιάζουν οι μονάδες στην Αθήνα και τον Πειραιά. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, κ. Χρ. Γιαννάκης, στην Εισήγησή του στη Συνεδρίαση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για το πρόβλημα των Ναρκωτικών (6/6/2006) «…Οι ΜΧΥ του ΟΚΑΝΑ παρουσιάζουν σημεία οριακής κάλυψης, δηλαδή έχουν ήδη ένα αριθμό θεραπευομένων, που μπορεί να αυξηθεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις, όπως είναι η αύξηση του ωραρίου υποδοχής ασθενών και η πρόσληψη νέου προσωπικού, ενώ αστάθμητος παράγων στην περίπτωση αυτή είναι οι αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής, λόγω αυξήσεως του αριθμού των θεραπευομένων…».
Έτσι, είναι καθημερινό πλέον το φαινόμενο στο κέντρο του Πειραιά, ανάμεσα σε δεκάδες επιχειρήσεις, εμπορικά καταστήματα, γραφεία και κατοικίες, σε απόσταση αναπνοής από τους κήπους της Τερψιθέας και το Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά και μόλις λίγα μέτρα από το μεγαλύτερο τουριστικό και επιβατικό λιμάνι της χώρας, να περιφέρονται σε οικτρή σωματική και ψυχική κατάσταση χρόνιοι βαριά εξαρτημένοι χρήστες, οι οποίοι προφανώς δεν παρακολουθούν πλέον το πρόγραμμα απεξάρτησης ή το παρακολουθούν ανεπιτυχώς.
Φυσική συνέπεια όλων αυτών, σε συνδυασμό με την έλλειψη συστηματικής και αποτελεσματικής αστυνόμευσης, είναι αύξηση των κρουσμάτων επαιτείας, κλοπών, παρενοχλήσεων των διερχομένων πολιτών. Η πλέον όμως καταστροφική απόρροια του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη περιοχή έχει πλέον μεταβληθεί και χαρακτηριστεί ως «στέκι» είναι η επανειλημμένη εμφάνιση φαινομένων διακίνησης ναρκωτικών ουσιών στους παράπλευρους δρόμους, μέρα μεσημέρι, μέσα σε έναν φαύλο κύκλο εμπόρων, διακινητών και όσων είτε σταμάτησαν τη θεραπεία είτε δυσκολεύονται σε αυτήν και αποτελούν «εύκολη λεία».
Αποτέλεσμα όλων αυτών, παρά τις περί του αντιθέτου προσπάθειες πολιτών και Πολιτείας, είναι πρωτίστως η δυσχέρανση αν όχι και αναίρεση του έργου όσων πασχίζουν στη Μονάδα Υποκατάσταση, οι οποίοι αντιμετωπίζουν καθημερινά την υποτροπή και την ψυχολογική αντίπραξη των θεραπευομένων, καθώς επίσης και η ουσιαστική υποβάθμιση του κέντρου του Πειραιά σε «στέκι» όπου διακινούνται ναρκωτικά και συχνάζουν βαριά εξαρτημένοι χρήστες ηρωίνης, σε εξαθλιωμένη πολλές φορές κατάσταση, που παραπαίουν, καταλαμβάνουν τα πεζοδρόμια, παρενοχλούν τους περαστικούς και τους κατοίκους, ενώ αρκετές φορές σημειώνονται προστριβές και συμπλοκές μεταξύ των εξαρτημένων, ακόμη και κλοπές, ακολουθώντας συλλήψεις και προσαγωγές. Εν τέλει δεν θα αποτελούσε υπερβολή ή σχήμα λόγου να παρατηρήσει κανείς ότι πλέον έχουν αλλάξει οι ρυθμοί της ζωής στη συγκεκριμένη περιοχή του κέντρου του Πειραιά για τους εργαζομένους, τους καταστηματάρχες, τους υπαλλήλους, τους επισκέπτες και τους κατοίκους γενικά.

ΙV. Η θέση του Ατύπου Συμβουλίου Πόλης, που απαρτίζεται από τους πρωτεύοντες επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς του Πειραιά, έχει ως κύριο διττό μέλημα, αφενός την συμβολή και υποβοήθηση του έργου που επιτελεί ο ΟΚΑΝΑ, αφετέρου την αναβάθμιση του κέντρου του Πειραιά και την ανάδειξή του σε περιοχή οικονομικής, εμπορικής και οικιστικής ανάπτυξης, που θα παρέχει στους κατοίκους του και σε όσους εργάζονται εκεί ικανή προστασία, ασφάλεια και ευταξία.
Είναι πλέον προφανές ότι η συγκεκριμένη υποδομή για τη λειτουργία της Μονάδας Υποκατάστασης Πειραιά δεν είναι επαρκής και δεν εξασφαλίζει, ενόψει και της ελλιπούς αστυνόμευσης, την απαραίτητη σύμπνοια μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι εγείρουν ολοένα και περισσότερες ενστάσεις ως προς την παραμονή της Μονάδας, λόγω και της ενδεχόμενης αύξησης του αριθμού θεραπευομένων.
Συντρέχει, λοιπόν, άμεσα λόγος να μετακινηθεί η συγκεκριμένη Μονάδα Υποκατάστασης σε χώρο με υποδομή και οργάνωση, ικανό να φιλοξενήσει τη λειτουργία αυτής και των θεραπευομένων ατόμων, πάντα στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά.
Εξάλλου, προς την κατεύθυνση αυτή συντείνει το γεγονός ότι η υφιστάμενη κατάσταση της κτηριακής υποδομής και του περιβάλλοντος χώρου της Μονάδας Πειραιά κάθε άλλο παρά προδιαθέτει θετικά για τη συνέχιση της λειτουργίας της στο χώρο αυτό. Η Μονάδα στεγάζεται σε μια παλαιά πολυκατοικία της οδού Νοταρά, χωρίς επαρκή φωτισμό και καθαριότητα, με έλλειψη επαρκούς προσωπικού για την αρτιότερη λειτουργία της Μονάδας και χωρίς καμία σχεδόν επιτήρηση των προσερχομένων ατόμων προς θεραπεία και απεξάρτηση. Η απουσία όλων αυτών των στοιχείων που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την ασφάλεια καταρχήν των θεραπευομένων και να εγγυηθούν την ηρεμία και τη σύμπνοια μεταξύ των πολιτών, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μετεγκατάσταση της Μονάδας σε έναν χώρο οριοθετημένο, ευσύνοπτο και ο οποίος θα εκπληρώνει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις οργάνωσης και εξοπλισμού.
Οι λύσεις που θα πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά από τον ΟΚΑΝΑ είναι η μετεγκατάσταση της Μονάδας στο χώρο κάποιου από τα Νοσοκομεία του Πειραιά, όπως το Τζάνειο Νοσοκομείο ή το Γενικό Κρατικό Νίκαιας Πειραιά «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ», για τους λόγους που αναφέρουμε στην αρχή της παρούσας. Ομοίως, είναι δυνατόν να μεταφερθεί η συγκεκριμένη Μονάδα σε οριοθετημένο χώρο που ευρίσκεται στην περιοχή του Παπαστράτειου στον Πειραιά, όπου η επίβλεψη και προσοχή στα εξαρτημένα άτομα θα είναι ευχερέστερη και όπου είναι εφικτή η εγκατάσταση ακόμη μεγαλύτερης μονάδας από την υπάρχουσα. Ακόμη, είναι δυνατή η μεταφορά της Μονάδας του Πειραιά σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο στην περιοχή του λιμένα της Ακτής Βασιλειάδη, όπως συνέβη με την Δ' Θεραπευτική Μονάδα Υποκατάστασης της Θεσσαλονίκης, η οποία εγκαταστάθηκε στην περιοχή του περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού στο Λιμένα.

Ολοκληρώνοντας, θεωρούμε ότι η μετεγκατάσταση της Θεραπευτικής Μονάδας Υποκατάστασης από το κέντρο του Πειραιά, όπου σήμερα ευρίσκεται, σε κάποια από τις παραπάνω προτεινόμενες θέσεις καθίσταται πλέον αναγκαία τόσο για την πρόοδο του θεραπευτικού έργου του ΟΚΑΝΑ και την επιτυχή απεξάρτηση και επανένταξη των θεραπευομένων, όσο και για την εξασφάλιση της απαραίτητης ισορροπίας στη ζωή των πολιτών, η οποία τώρα διασαλεύεται σε διαρκώς εντεινόμενο βαθμό.»

Δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες και οι φόβοι μας με την δολοφονία που σημειώθηκε εκεί προ ημερών και αποδείχθηκε ότι η λειτουργία της μονάδας σε καμμία περίπτωση δεν εκπληρώνει το σκοπό της αλλά, το αντίθετο, δημιουργεί ακόμη περισσότερα προβλήματα στους κατοίκους της πόλης του Πειραιά και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλειά τους.
Και θέτουμε το ερώτημα: Ποιος θα πάρει την ευθύνη;
Είναι πλέον μη αναστρέψιμη η ανάγκη μετεγκατάστασης της συγκεκριμένης μονάδας, η οποία κατά τις διαβεβαιώσεις των υπευθύνων θα είχε γίνει μέχρι το τέλος του παρελθόντος έτους.
Ζητάμε άμεση λύση πριν από την επέλευση και άλλου δυσάρεστου γεγονότος.