Ενημέρωση από τη συνεδρίαση της CCBE στη Βιέννη, στις 8 και 9/2/2018

1. ΦΠΑ

Το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ στις νομικές υπηρεσίες, έθεσε η ελληνική αντιπροσωπεία, στο Συμβούλιο Δικηγορικών Συλλόγων Ευρώπης (CCBE) που συνεδρίασε στην Βιέννη , στις 8 και 9 Φεβρουαρίου.

Η ελληνική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων και Πρόεδρο του ΔΣΑ Δημήτρη Βερβεσό, (και μέλη τους Νίκο Κουτκιά, Πάνο Αλεξανδρή, Παναγιώτη Περάκη,  Χάρη Κονδύλη και τον τ. Πρόεδρο του CCBE Ευάγγελο Τσουρούλη)   έθεσε το ζήτημα της επιβεβλημένης κατάργησης, άλλως της δραστικής μείωσης του ΦΠΑ, και σε κάθε περίπτωση της υπαγωγής των νομικών υπηρεσιών στη χαμηλή κλίμακα.

Το σχέδιο Οδηγίας -που προτείνεται προς τον σκοπό μεγαλύτερης εναρμόνισης των καθεστώτων ΦΠΑ στην ΕΕ- προτείνει δυο μόνον κλίμακες για όλα τα Κράτη μέλη, με κατώτατο συντελεστή το 5 %.  Αφήνει, κατά τα λοιπά, στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών να καθορίσουν το ύψος των συντελεστών κάθε κλίμακας. Στον ανώτερο συντελεστή του σχετικού Παραρτήματος του σχεδίου Οδηγίας απαριθμείται μια σειρά αγαθών και υπηρεσιών (λ.χ. είδη πολυτελείας) που ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ εντάσσονται σε αυτόν για όλα τα Κράτη-Μέλη, στις οποίες ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.

Επί της συγκεκριμένης Οοδηγίας, εκκρεμεί ακόμη η έκφραση γνώμης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, με τελικό στάδιο την υιοθέτησή της ή μη από το Συμβούλιο Υπουργών.

Το CCBE, συζήτησε το θέμα, κοινή δε ήταν η θέση όλων ότι η κατά τα ανωτέρω επικείμενη αναμόρφωση του καθεστώτος ΦΠΑ προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία ν΄ αντιμετωπισθεί με επιτυχία το φλέγον για όλους τους δικηγόρους των κρατών – μελών θέμα του ΦΠΑ. Από ελληνικής πλευράς επισημάνθηκε ότι θα ήταν χρήσιμο προς την κατεύθυνση αυτή να υπάρξει μια επίσημη θέση - ανακοίνωση του CCBE για το θέμα. Εκ μέρους του Προεδρείου τονίστηκε ότι το ζήτημα θα συνεχίσει να παρακολουθείται προσεκτικά και θα υπάρχει ενημέρωση για κάθε εξέλιξη, διατυπώθηκε δε η σύσταση προς όλες τις αντιπροσωπείες να ασκήσουν κάθε δυνατή επιρροή στις εθνικές κυβερνήσεις και τους ευρωβουλευτές κάθε χώρας για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Από τη δική μας πλευρά, θα συνεχίσουμε την προσπάθειά μας για το ζήτημα του ΦΠΑ -ως Ολομέλεια αλλά και ως Σύλλογοι- με απευθείας συναντήσεις, τόσο με τους Έλληνες ευρωβουλευτές, όσο και με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής ΟΚΕ, αλλά και με τους Ευρωπαίους επιτελείς της αρμόδιας Διεύθυνσης της ΕΕ (σχετικά αιτήματα έχουν ήδη αποσταλεί). 

Όσον αφορά την Ελληνική Κυβέρνηση έχουμε αποστείλει, ως Ολομέλεια, αίτημα για συνάντηση με τον αρμόδιο, Υπουργό  Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο, χωρίς  όμως μέχρι σήμερα να έχουμε λάβει κάποια απάντηση.

Πέραν του ζητήματος του ΦΠΑ, στην συνεδρίαση του  CCBE συζητήθηκαν και μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως:

2. Διαιτησία

Στο περιθώριο των εργασιών της CCBE  υπήρξαν δύο συναντήσεις μελών της Ελληνικής  Αντιπροσωπείας (του Προέδρου της Ολομέλειας, Δημήτρη Βερβεσού, του πρώην Προέδρου του CCBE και Δικηγόρου Αθηνών Σωτήρη Φέλιου, του Μέλους του Δ.Σ. του ΔΣΑ Νίκου Κουτκιά και του Δικηγόρου Αθηνών Πάνου Αλεξανδρή), τόσο με τον Πρόεδρο των Δικηγόρων της Αυστρίας Ρούπερτ Βόλφ, όσο και με αντιπροσωπεία των Γάλλων Δικηγόρων με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Ένωσης Δικηγόρων Γαλλίας, Τιερύ Γουίνκερς.

Στις συναντήσεις συζητήθηκαν  η ίδρυση Διαιτητικού Κέντρου στον ΔΣΑ με εισαγωγή καινοτόμων μεθόδων, που εφαρμόζονται τόσο στην Αυστρία όσο και στην Γαλλία, καθώς και άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η συνεχής κατάρτιση των συναδέλφων, τα συστήματα εισδοχής δικηγόρων στο επάγγελμα κ.λπ.

Ειδικώς για την διαιτησία οι εκπρόσωποι των Γάλλων και Αυστριακών Δικηγόρων συμφώνησαν να παράσχουν την αναγκαία τεχνογνωσία και οργανωτική βοήθεια για τη σύσταση Κέντρου Διαιτησίας στους ελληνικούς Δικηγορικούς Συλλόγους.  Συμφωνήθηκε ότι εκπρόσωποι της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος  θα συμμετάσχουν σε σχετική ενημερωτική συνάντηση στην Γαλλία και αντιστοίχως Γάλλοι και Αυστριακοί ειδικοί θα συμμετάσχουν σε σχετικό συνέδριο που θα διοργανωθεί στην Αθήνα.

3. Πολιτική καταπολέμησης μαύρου χρήματος

Έγινε εκτενής ενημέρωση για τον τρόπο εφαρμογής της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση μαύρου χρήματος και αναφέρθηκαν εκτενώς θέματα αποτελεσματικής προστασίας του επαγγελματικού απορρήτου απέναντι σε διοικητικές αλλά και δικαστικές Αρχές. Στηλιτεύτηκε η πρακτική πλειόνων διοικητικών αρχών ευρωπαϊκών κρατών που επιδιώκουν να παρακάμψουν την κατοχυρωμένη εχεμύθεια στις σχέσεις δικηγόρου – εντολέως. 

 
4. Ευρωπαίος εισαγγελέας
 

Υπήρξε ενημέρωση για την εφαρμογή του θεσμού του Ευρωπαίου Εισαγγελέα,  όπως επίσης και για την εφαρμογή των προληπτικών μέτρων δέσμευσης περιουσίας διευρωπαϊκά. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελική Αρχή (EPPO) έχει, υπό προϋποθέσεις, την εξουσία να διερευνά και να διώκει τόσο τη διάπραξη απάτης στους κόλπους της ΕΕ όσο και άλλα εγκλήματα που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης.

5. Επιπτώσεις στους δικηγόρους από το ΒREXIT
 

Σε συνέχεια προηγούμενων συνεδριάσεων, αναλύθηκαν οι παράμετροι της συμφωνίας διαπραγμάτευσης εξόδου της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και οι συνέπειες που αυτή θα έχει για τους ξένους δικηγόρους που εργάζονται στην Αγγλία και για τους Άγγλους που εργάζονται στο εξωτερικό. Μετά από σχετική ερώτηση, οι εκπρόσωποι της Αγγλικής αντιπροσωπείας δήλωσαν πως η θέση των Συλλόγων τους είναι πως οι ξένοι δικηγόροι (μεταξύ των οποίων και πολλοί Έλληνες) που εργάζονται σήμερα στο Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να συνεχίσουν να απολαμβάνουν το ίδιο με σήμερα καθεστώς.

6. Νομική βοήθεια
 

Συζητήθηκε εκτενώς η πρόταση Κατευθυντήριων Οδηγιών της αρμόδιας επιτροπής (Access to Justice) του CCBE για ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο στη νομική βοήθεια. 

Συγκεκριμένα η πρόταση που παρουσίασε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Π. Περάκης, η οποία συζητήθηκε εκτενώς, αναφερόταν στα εξής βασικά σημεία:

α) στην κατά προτεραιότητα ανάθεση στους Δικηγορικούς Συλλόγους της διοίκησης του θεσμού και στην ανάγκη εξεύρεσης επαρκούς χρηματοδότησης, με ειδική πρόβλεψη στον ετήσιο προϋπολογισμό των κρατών μελών και διασφάλιση πρόσθετης, επικουρικής χρηματοδότησης, σε περίπτωση υπέρβασης του σχετικού κονδυλίου,

β) στον δίκαιο προσδιορισμό της αμοιβής αυτών που παρέχουν νομική βοήθεια, οι οποίοι πρέπει να είναι δικηγόροι,

γ) στην κατοχύρωση της ανεξαρτησίας αυτών που παρέχουν νομική βοήθεια, στο πλαίσιο της οποίας πρέπει να εξετασθεί και το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής δικηγόρου από τον κατηγορούμενο, όπου αυτό βεβαίως είναι πρακτικά εφικτό.

Η οριστική τοποθέτηση της Τακτικής Συνόδου του CCBE στα ζητήματα αυτά αναβλήθηκε για την προσεχή συνεδρίαση. Μέχρι τότε θα συνεχιστεί ο διάλογος των αντιπροσωπειών επί των θεμάτων αυτών.

7. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Δικηγορικό Επάγγελμα

Κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα η Επιτροπή Νομικών Ζητημάτων αι Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ομόφωνα ψήφισε Κείμενο Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Επάγγελμα του Δικηγόρου , το οποίο και υπέβαλε προς την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου, το οποίο και υιοθετήθηκε κατά πλειοψηφία. Η εξέλιξη αυτή είναι πάρα πολύ σημαντική και χρήσιμη για τους Δικηγόρους της Ευρώπης, διότι μετά τις αυξανόμενες επιθέσεις σε δικηγόρους της Ολλανδίας, Μολβαδίας, Τουρκίας, Αζερμπαιτζάν στην άσκηση των καθηκόντων τους εκ μέρους των εθνικών αρχών του, καθίσταται αναγκαία η θέσπιση Νομικού Κειμένου, προερχόμενου από το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο οποίο αναγνωρίζεται ο κρίσιμος ρόλος του δικηγόρου στην εφαρμογή του δικαίου, καθώς  και οι υπάρχοντες κίνδυνοι  στην άσκηση του λειτουργήματός του από  επιθέσεις από τις δημόσιες αρχές. Η αποτελεσματική προστασία του δικηγορικού λειτουργήματος και η περαιτέρω κατοχύρωση της ανεξαρτησίας του Δικηγόρου θωρακίζεται   μέσω της υπό κατάρτιση Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικηγορικού Επαγγέλματος σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης.

Πλέον το Κείμενο αυτό υποβάλλεται προς ψήφιση στην Επιτροπή  Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο εντός έξι μηνών υποχρεούται να ψηφίσει η όχι το Κείμενο. Η CCBE υπογραμμίζει την σπουδαιότητα θέσπισης μιας τέτοιας Διακήρυξης σε επίπεδο Συμβουλίου Ευρώπης και καλεί τις εθνικές Αντιπροσωπείες να ασκήσουν πίεση και επιρροή στης Κυβερνήσεις τους , ώστε ο Υπουργός-Εκπρόσωπος κάθε χώρας να ψηφίσει υπέρ του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Επάγγελμα του Δικηγόρου.    
 

8. Η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων
 

Στις 9 Φεβρουαρίου διεξήχθη η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων.  Την χώρα εκπροσώπησε ο Πρόεδρος του ΔΣΑ, Δημήτρης Βερβεσός και παρέστησαν ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Ευστάθιος Κουτσοχήνας, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς, Γεώργιος Σταματογιάννης, ο δικηγόρος Αθηνών, Πάνος Αλεξανδρής ως παρατηρητής, καθώς και ο τ. Πρόεδρος του CCBE, δικηγόρος Αθηνών, Σωτήρης Φέλιος).

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ετέθη ως μείζον θέμα η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των δικηγόρων και η προστασία του δικηγορικού σώματος από κάθε είδους κρατική αυθαιρεσία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έγινε εκτενής  αναφορά στα εμπόδια που τίθενται κατά την άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος τόσο στην Τουρκία όσο και στην Πολωνία. 

Κατόπιν αυτών διακηρύχθηκε από το σύνολο των εκπροσώπων των κρατών μελών η ανάγκη κατοχύρωσης της αυτονομίας του δικηγορικού λειτουργήματος και της ανεξαρτησίας των δικηγόρων, που συνιστούν λυδία λίθο της εμπραγμάτωσης των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών. 

Ετέθη, τέλος, από την ελληνική πλευρά το ζήτημα την ονομασίας της αντιπροσωπείας των Σκοπίων υπό τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Μακεδονία». Μετά το διάβημα της ελληνικής πλευράς η ονομασία απεσύρθη άμεσα,  ανακοινώθηκε δε ότι μόνη αποδεκτή ονομασία, είναι το «FYROM».