ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ CCBE ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ

Η ΣΩΣΤΗ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ


Το μανιφέστο αυτό έχει προετοιμαστεί για τις Ευρωεκλογές του 2009 και, πέρα αυτού, για την νέα Επιτροπή που θα συσταθεί κατά τη διάρκεια της Σουηδικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2009. Το CCBE θα ήθελε οι ιθύνοντες να γνωρίζουν τους προβληματισμούς και τις συστάσεις του, για το ποια είναι η σημερινή κατάσταση της δικαιοσύνης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.



Οι κεντρικοί μας στόχοι είναι:



1. Η δημιουργία του σωστού οργανισμού μέσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα ασχολείται με θέματα δικαιοσύνης μέσω της ίδρυσης μιας Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης.



2. Η εγγύηση του δικαιώματος του πελάτη να συμβουλευτεί ένα δικηγόρο με πλήρη εμπιστοσύνη.



3. Η προστασία των δικονομικών δικαιωμάτων υπόπτων και κατηγορουμένων στις ποινικές διαδικασίες, σε όλα τα Κράτη-Μέλη.

4. Η εξασφάλιση της σωστής ισορροπίας μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας στην νομοθεσία κατά της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.



Όλες οι προτάσεις μας έχουν ως στόχο να προασπίσουν τις θεμελιώδεις νομικές αρχές στις οποίες στηρίζονται η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Οι Ευρωπαίοι δικηγόροι πιστεύουν ότι αυτές οι αρχές είναι η καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο βέβαια, πιστεύουμε ότι ποτέ δεν πρέπει να θεωρούνται ως δεδομένες, ιδίως όταν έρχονται σε αντίθεση με πολιτικές προτεραιότητες που εστιάζουν περισσότερο σε άλλα ζητήματα, όπως είναι η ασφάλεια.

Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα να επιτύχει κανείς τη σωστή ισορροπία μεταξύ των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ασφάλειας. Ανησυχούμε ότι οι υπάρχουσες δομές δεν επιτρέπουν τον κατάλληλο συντονισμό και τη συνοχή της πολιτικής στον τομέα της δικαιοσύνης, και ότι οι τρέχουσες αποφάσεις δεν είναι πάντα ισορροπημένες προς τη σωστή κατεύθυνση. Ελπίζουμε ότι οι προτάσεις μας θα προάγουν την απονομή της δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.





1. Σύσταση μιας ξεχωριστής Γενικής Διεύθυνσης για τη Δικαιοσύνη

Προωθούμε την σύσταση μιας ξεχωριστής Γενικής Διεύθυνσης για τη Δικαιοσύνη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο διότι είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η διάκριση εξουσιών και να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων και γιατί χρειάζεται καλύτερος συντονισμός της νομοθεσίας που αφορά στον τομέα της δικαιοσύνης.



Επί του παρόντος, τα θέματα δικαιοσύνης αντιμετωπίζονται από την Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας (JLS). Πράγματι, υπάρχει η λέξη «δικαιοσύνη» στην επωνυμία της Διεύθυνσης. Αλλά η Γενική Διεύθυνση δεν ασχολείται αποκλειστικά με τη δικαιοσύνη. Και υπάρχουν και άλλες Γενικές Διευθύνσεις που συχνά έχουν αρμοδιότητα σε ζητήματα δικαιοσύνης1.

Η δικαιοσύνη είναι μια από τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ένα πεδίο όπου τα όργανα της Ε.Ε. έχουν αυξανόμενη δραστηριότητα. Χωρίς τη δικαιοσύνη δεν υπάρχει κράτος δικαίου και δημοκρατία, και γι'αυτό δικαίως θεωρείται ως ένα από τα βασικά συστατικά κάθε σωστά δομημένης κοινωνίας. Με την αναμενόμενη εισαγωγή της Συνθήκης της Λισαβόνας, οι εργασίες για τη δικαιοσύνη, θα αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για διάφορους λόγους- πχ. επειδή η Συνθήκη εξασφαλίζει μεγαλύτερη ώθηση στη δικαστική συνεργασία σε ποινικά και αστικά θέματα και θέτει το στόχο της υιοθέτησης μέτρων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Επιπρόσθετα, η ανάγκη για ομοφωνία στον τομέα της δικαιοσύνης θα καταργηθεί, επιτρέποντας να επιτευχθούν περισσότερα.

Ενώπιον αυτών των αξιών και αυτού του πιθανού μέλλοντος, το CCBE πιστεύει ότι οι τρέχουσες ρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να οδηγήσουν σε ένα έλλειμμα δικαιοσύνης και σε μια έλλειψη επαρκούς εξυπηρέτησης των αναγκών των Ευρωπαίων πολιτών. Μια Γενική Διεύθυνση για τη Δικαιοσύνη είναι καλύτερο όχημα για να απευθύνουμε αυτούς τους προβληματισμούς μας. Μια ξεχωριστή Γενική Διεύθυνση θα πρέπει να έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για τη Δικαιοσύνη, χωρίς να προσκρούουν άλλες αρμοδιότητες όπως η ασφάλεια, και θα πρέπει να ασχολείται με όλα τα θέματα της Δικαιοσύνης, όχι μόνο με ορισμένα από αυτά, ακόμα κι αν άλλες Γενικές Διευθύνσεις έχουν κάποιες πρόσθετες αρμοδιότητες σε ζητήματα της νομοθεσίας. Επιπλέον, η Διεύθυνση αυτή θα πρέπει να έχει έναν εποπτικό ρόλο για τη διασφάλιση της συνέπειας και της συνοχής της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.



Σημείωση: Όλες οι υποσημειώσεις βρίσκονται στην διεύθυνση www.ccbe.eu/index.php?id=330&L=0





2. Προστασία όλων των εγγυήσεων του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος ενός πελάτη να συμβουλεύεται δικηγόρο με πλήρη εμπιστοσύνη.



Το CCBE ανησυχείι για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ευρώπη που επηρεάζουν άμεσα τα δικαιώματα του ανθρώπου και το κράτος δικαίου, ειδικότερα παρεμβάσεις στην ιδιωτικότητα και την επιβολή σε μέλη του δικηγορικού σώματος και σε άλλα συναφή επαγγέλματα, να αναφέρουν σε δημόσιες αρχές ζητήματα που τους εμπιστεύονται οι πελάτες τους.





Οι δικηγόροι είναι οι υπερασπιστές των θεμελιωδών δικαιωμάτων, των ελευθεριών καθώς και του κράτους δικαίου. Οι δικηγόροι, με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουν τους βασικούς θεσμούς μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Καθένας έχει το δικαίωμα να συμβουλευτεί έναν δικηγόρο, στη βάση της διαβεβαίωσης πως ό,τι λέγεται στο δικηγόρο παραμένει εμπιστευτικό. Αυτό το δικαίωμα είναι τμήμα των θεμελιωδών ελευθεριών και δικαιωμάτων και πηγάζει από την αρχή του κράτους δικαίου. Εξυπηρετεί το συμφέρον της απονομής δικαιοσύνης και γενικότερα του κράτους.

Η άρνηση αυτού του δικαιώματος οδηγεί σε σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων. Το CCBE έχει επανειλημμένα επισημάνει στο παρελθόν τους κινδύνους τέτοιου είδους μέτρων, όπως για παράδειγμα με τα υπομνήματα που έχει υποβάλλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τον αγώνα κατά του ξεπλύματος χρήματος2 και σε άλλα νομοθετικά μέτρα που υπονομεύουν τα δικαιώματα των πολιτών, στην πρόσφατη υπόθεση Akzo Nobel ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το δικαίωμα των εσωτερικών συμβουλών3, και κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για την έκδοση της Οδηγίας για τη Διατήρηση των Προσωπικών Δεδομένων4. Τα κράτη μέλη έχουν την νομική υποχρέωση, η οποία πηγάζει από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να εγγυώνται και να προστατεύουν την εμπιστευτικότητα των σχέσεων δικηγόρου-πελάτη, και αυτή η προστασία δεν αφήνεται στην διακριτικότητά5 τους, ούτε ακόμη στο πλαίσιο των προσπαθειών κατά του ξεπλύματος χρήματος6.



Το ζήτημα της προστασίας της σχέσης πελάτη-δικηγόρου δεν αφορά την προάσπιση των συμφερόντων του επαγγέλματος, αλλά την εγγύηση των δικαιωμάτων των πελατών και γενικότερα την απονομή της δικαιοσύνης. Γι' αυτό θεωρούμε ότι είναι μεγίστης σημασίας, το να κατανοεί η πολιτική ηγεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη σημασία της απεριόριστης προστασίας της υποχρέωσης των δικηγόρων για επαγγελματική εχεμύθεια και εμπιστευτικότητα, για το δημόσιο συμφέρον.



Σημείωση: Όλες οι υποσημειώσεις βρίσκονται στην διεύθυνση www.ccbe.eu/index.php?id=330&L=0











3. Εισαγωγή των ελαχίστων κοινών δικονομικών μέτρων για τα δικαιώματα των υπόπτων και κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες.

Το τρέχον πρόγραμμα της Χάγης, που υιοθετήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2004, αναφέρει: «Η περαιτέρω πραγματοποίηση της αμοιβαίας αναγνώρισης ως ακρογωνιαίου λίθου της δικαστικής συνεργασίας υπονοεί την ανάπτυξη ισοδύναμων στάνταρ για δικονομικά δικαιώματα στις ποινικές διαδικασίες, που βασίζεται στις μελέτες για το σημερινό επίπεδο των προστατευτικών μέτρων στα Κράτη Μέλη και με σεβασμό στις νομικές παραδόσεις τους».



Το CCBE έχει απογοητευθεί βαθιά από την έλλειψη προόδου σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, από την εποχή των Συμπερασμάτων του Τάμπερε το 1999 10 χρόνια πριν. Επιπρόσθετα, μια πρόταση σ'αυτόν τον τομέα έχει ζητηθεί από το Ευρωκοινοβούλιο, από τη στιγμή της υιοθέτησης της πρότασης για το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης το Σεπτέμβρη του 2001. Το CCBE θεωρεί ότι αυτή η ανισορροπία που υπάρχει σε Ευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και της κατηγορούσας αρχής απειλεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης. Το CCBE πιέζει την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο να κάνουν επειγόντως κάθε δυνατή προσπάθεια για την επαναπροώθηση του ζητήματος με την δέουσα προσοχή.



Τα κοινά ελάχιστα δικονομικά δικαιώματα συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα: πρόσβαση σε νομικές συμβουλές, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της δίκης. Πρόσβαση στην ελεύθερη διερμηνεία και μετάφραση. Διασφάλιση ότι τα άτομα που αδυνατούν να κατανοήσουν ή παρακολουθήσουν τις διαδικασίες, θα τύχουν της δέουσας προσοχής. Το δικαίωμα της επικοινωνίας, μεταξύ άλλων, με προξενικές αρχές, στην περίπτωση αλλοδαπών υπόπτων καθώς και η ενημέρωση των υπόπτων για τα δικαιώματά τους (δίνοντάς τους μια γραπτή «Επιστολή Δικαιωμάτων»).



Σημείωση: Όλες οι υποσημειώσεις βρίσκονται στην διεύθυνση www.ccbe.eu/index.php?id=330&L=0

4. Διασφάλιση καλύτερης ισορροπίας μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας στη νομοθεσία κατά της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.



Η υιοθέτηση νέας και πιο αυστηρής νομοθεσίας δεν θα αντιμετωπίσει από μόνη της τα αίτια της τρομοκρατίας, ούτε θα οδηγήσει και αναγκαστικά σε περισσότερη ασφάλεια. Αντίθετα, όσο περισσότεροι νόμοι ψηφίζονται για να πείσουν την κοινή γνώμη ότι η κυβέρνηση είναι δραστήρια, τόσο περισσότερο αίσθημα ανασφάλειας θα δημιουργούν, υπονομεύοντας τα δικαιώματα των πολιτών. Συνεπώς, το CCBE πιέζει τα Κράτη Μέλη και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εναρμονίζονται πλήρως με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσει τους για την υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις δράσεις κατά της τρομοκρατίας, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ασφάλεια, μέσω της ζωτικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.



Το CCBE καταδικάζει την τρομοκρατία και τη βία σε κάθε μορφής7. Η τρομοκρατία πρέπει να προλαμβάνεται και να καταπολεμάται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με την αυστηρότερη αποφασιστικότητα και μέσω του κράτους δικαίου. Το CCBE ταυτόχρονα, θα ήθελε να τονίσει ότι, είναι καθήκον όλων των κυβερνήσεων να προστατεύουν και να προωθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες, καθώς και το κράτος δικαίου, που είναι τα θεμέλια των δημοκρατικών κοινωνιών.



Η υπονόμευση αυτών των βασικών αξιών οδηγεί σην ικανοποίηση της επιθυμίας αυτών που σκοπεύουν να διαλύσουν τη δημοκρατία, μέσω της χρήσης βίας στην πιο απάνθρωπη μορφή της.



Μερικές φορές είναι δύσκολο να βρει κανείς την ισορροπία μεταξύ της διασφάλισης της δημόσιας ασφάλειας από τη μία πλευρά, και από την άλλη της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών. Ωστόσο, και η ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να συνυπάρχουν πλήρως και είναι απόλυτα αναγκαία για την πρόληψη και τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Ένα παράδειγμα της έλλειψης ισορροπίας, εμφανίζεται στην αποτυχ να εισαχθούν ελάχιστα δικονομικά προστατευτικά μέτρα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, παρά την προηγούμενη εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης για να επιταχυνθεί η έκδοση κρατουμένου.



Υπάρχουν πρωτοβουλίες και διακηρύξεις που υιοθετήθηκαν στα διάφορα διεθνή φόρα σχετικά με αυτό το θέμα- συγκεκριμένα, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο8, από το Συμβούλιο της Ευρώπης9, από το Συμβούλιο Ασφαλείας και την Γενική Συνέλευση11των Ηνωμένων Εθνών10 -οι οποίες τονίζουν την αναγκαιότητα να επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των προβλημάτων εθνικής ασφάλειας και της προστασίας των θεμελιωδών ελευθεριών. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αποδείχτηκε πως είναι ένα καλό και αποτελεσματικό εργαλείο για τη διατήρηση της κατάλληλης ισορροπίας μέσα στο Ευρωπαϊκό περιβάλλον. Τόσο η Σύμβαση όσο και η νομολογία, έχουν βοηθήσει στη διατήρηση και την ανάπτυξη του κράτους δικαίου και του ευρωπαϊκού συστήματος προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το CCBE, θα υποστηρίξει πλήρως τις προσπάθειες για βελτίωση της λειτουργίας του υπάρχοντος ευρωπαϊκού συστήματος, συμπεριλαμβάνοντας την ενδυνάμωση της πολιτικής υποστήριξης για την διαρκή εφαρμογή του, αντί της εισαγωγής νέας νομοθεσίας που υπονομεύει τα δικαιώματα των πολιτών.



Σημείωση: Όλες οι υποσημειώσεις βρίσκονται στην διεύθυνση www.ccbe.eu/index.php?id=330&L=0



















Το Συμβούλιο των Δικηγορικών Συλλόγων της Ευρώπης(CCBE) αντιπροσωπεύει πάνω από 700.000 Ευρωπαίους δικηγόρους.



Το CCBE είναι η αναγνωρισμένη φωνή του ευρωπαϊκού νομικού επαγγέλματος των εθνικών δικηγορικών συλλόγων από τη μία πλευρά, και των ευρωπαϊκών θεσμών από την άλλη. Λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εθνικών δικηγορικών συλλόγων της Ευρώπης. Το CCBE έχει τακτικές θεσμικές επαφές με ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και με μέλη και προσωπικό από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που χειρίζονται θέματα που επηρεάζουν το νομικό επάγγελμα. Η οργάνωση, οι δραστηριότητες και η τρέχουσα στρατηγική του CCBE βρίσκεται στο: www.ccbe.eu





ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Antoine Fobe

Διευθυντής, Εξωτερικός Σύνδεσμος

Council of Bars and Law Societies of Europe

Avenue de la Joyeuse Entrée 1-5 – 1040 BRUXELLES



Tel.: +32 (0)2 234 65 10

Fax.: +32 (0)2 234 65 11

fobe@ccbe.eu