Απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με τις ανακλήσεις αδειών λειτουργίας ασφαλιστικών εταιριών και το νομικό καθεστώς του Επικουρικού Κεφαλαίου

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά στην συνεδρίασή του της 12/4/2011, ασχολήθηκε με το από 7/4/2011 υπόμνημα του σωματείου με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΡΟΧΑΙΟ ΣΥΜΒΑΝ». Ο ορισθείς εισηγητής κ. Ηλίας Κλάππας, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, αναφέρθηκε:

1.- Στο Νομικό καθεστώς του Επικουρικού Κεφαλαίου

Το «Επικουρικό Κεφάλαιο Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων» με τη μορφή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, συστάθηκε με το άρθρο 16 ν.489/1976 «περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης».
Κατά την έννοια του ιδρυτικού νόμου (άρθρο 1 εδ. δ΄ ν.489/1976) το Επικουρικό Κεφάλαιο είναι ασφαλιστής, όπως και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Με τη σύσταση ενός φερέγγυου νομικού προσώπου, του οποίου η οικονομική επιβίωση στηρίζεται στις εισφορές των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των ασφαλισμένων στον κλάδο αστικής ευθύνης από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα (άρθρο 20 παρ.1 ν.489/1976), καθώς και με τη χορήγηση στον παθόντα ευθείας αγωγικής αξίωσης κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου (άρθρο 19 παρ. 3 εδ. α΄ ν.489/1976), ο νομοθέτης επιδίωξε να συμπληρώσει την προστασία που παρέχει ο θεσμός της υποχρεωτικής ασφάλισης αυτοκινήτων και στις περιπτώσεις που ο θεσμός αυτός δεν μπορεί να λειτουργήσει, ώστε να κατοχυρώνονται τα νόμιμα δικαιώματα των ζημιούμενων προσώπων και όλων των ασφαλισμένων.
Το Επικουρικό Κεφάλαιο υποχρεούται κατά νόμο σε καταβολή αποζημίωσης στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει ή δεν διαπιστώνεται ενεργός ασφάλιση, καθώς και όταν, ενώ προϋπάρχει ασφαλιστική κάλυψη, δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τον ασφαλιστή. Οι περιπτώσεις αυτές προβλέπονται περιοριστικά στο άρθρο 19 παρ. 1 π.δ. 237/86 (το οποίο κωδικοποίησε το ν. 489/76), όπως συμπληρώθηκε με το ν. 3746/2009 το οποίο εισήγαγε και πέμπτη περίπτωση ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου (άρθρο 19 παρ. 1 εδ. ε΄ π.δ. 237/86).

2.- Στα Ελάχιστα όρια καλύψεων

Υπήρξε αύξηση των ασφαλιστικών ορίων στα τροχαία ατυχήματα με βάση τη σχετική υπ' αριθμ. 2005/14/ΕΚ Κοινοτική Οδηγία, η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό δίκαιο με το άρθρο 33 παρ. 2 ν.3746/2009 (ΦΕΚ 27Α/6-2-2009), το οποίο τροποποίησε το άρθρο 6 παρ. 5 του ΠΔ 237/86 (κωδ. ν.489/1976).
Από 1ης Ιουνίου 2009 τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης ανέρχονται:
α) Σε περίπτωση σωματικής βλάβης σε 500.000 ευρώ, ανά θύμα.
β) Σε περίπτωση υλικής ζημιάς σε 500.000 ευρώ, ανά ατύχημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των θυμάτων.
Επίσης, προβλέπεται ότι από 1ης Ιανουαρίου 2011 τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης δεν μπορεί να ορίζονται κατώτερα από αυτά που προβλέπονται ακολούθως:
α) Σε περίπτωση σωματικής βλάβης 750.000 ευρώ, ανά θύμα.
β) Σε περίπτωση υλικής ζημιάς 750.000 ευρώ, ανά ατύχημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των θυμάτων.
Από 1ης Ιουνίου 2012 τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης δεν μπορεί να ορίζονται κατώτερα από αυτά που προβλέπονται ακολούθως:
α) Σε περίπτωση σωματικής βλάβης 1.000.000 ευρώ, ανά θύμα.
β) Σε περίπτωση υλικής ζημιάς 1.000.000 ευρώ, ανά ατύχημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των θυμάτων.

3.- Στη συνέχεια πρότεινε

«Επειδή ο νομοθέτης ενσωματώνοντας την Κοινοτική Οδηγία και αυξάνοντας τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης, εκφράζει με τον τρόπο αυτό τη βούλησή του για αύξηση της προστασίας των ζημιωθέντων προσώπων, αλλά και των ασφαλισμένων, καθώς αυξάνει η αξία του περιουσιακού δικαιώματος που ενσωματώνεται στην ασφάλιση.
Επειδή το Επικουρικό Κεφάλαιο είναι ασφαλιστής κατά την έννοια του ιδρυτικού του νόμου, όπως και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Επειδή το Επικουρικό Κεφάλαιο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης και σκοπεύει στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων τόσο των ζημιωθέντων όσο και των ασφαλισμένων.
Επειδή το Επικουρικό Κεφάλαιο συντηρείται οικονομικά τόσο από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις όσο και από τους ίδιους τους ασφαλισμένους.
Επειδή η ευθύνη για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το Επικουρικό Κεφάλαιο την φέρει σε μεγάλο βαθμό και η ίδια η Πολιτεία λόγω της αδυναμίας και ανικανότητας των εποπτικών της οργάνων να ελέγξουν την ασφαλιστική αγορά.
Κατά συνέπεια, κάθε προσπάθεια μείωσης της ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου σε σχέση με τους λοιπούς ασφαλιστές αντιβαίνει στο καταστατικό σκοπό ύπαρξης και λειτουργίας του Επικουρικού Κεφαλαίου, θέτει σε κίνδυνο το σύστημα της υποχρεωτικής ασφάλισης της αστικής ευθύνης εκ τροχαίων ατυχημάτων και γεννά ζητήματα αντισυνταγματικότητας λόγω παράνομης στέρησης περιουσιακών δικαιωμάτων κατά παράβαση του άρθρου 17 του Συντάγματος και του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ».

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δ.Σ.Π., αφού άκουσε το εισηγητή, αποφάσισε ομόφωνα: α) ότι είναι κατηγορηματικά αντίθετο σε κάθε προσπάθεια μείωσης της ευθύνης του «Επικουρικού Κεφαλαίου Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων» μέσω θέσπισης ανωτάτου ορίου αποζημίωσης μικρότερου από τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης που προβλέπονται στο νόμο είτε μέσω καθιέρωσης εξαιρέσεων στην υποχρέωσή του προς αποζημίωση, β) ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο, το οποίο συντηρείται και από τις εισφορές των ασφαλισμένων στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης της αστικής ευθύνης εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων, το οποίο σκοπεύει στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων τόσο των ζημιωθέντων όσο και των ασφαλισμένων, και κάθε προσπάθεια μείωσης της ευθύνης του θα οδηγήσει στην κατάρρευση του συστήματος της υποχρεωτικής ασφάλισης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο καλεί την Πολιτεία να αντιμετωπίσει τα υπαρκτά προβλήματα του Επικουρικού Κεφαλαίου με την οικονομική ενδυνάμωσή του και με την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών της Τράπεζας της Ελλάδας στην ασφαλιστική αγορά και όχι με την μετακύλιση των προβλημάτων στους παθόντες και στους ασφαλισμένους.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Στέλιος Μανουσάκης Γιώργος Σταματογιάννης